Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2012

Allen Ginsberg



31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1978



Ο ΄Αλλεν Γκίνσμπεργκ , ο Πήτερ Ορλόφσκι και οι φίλοι της Δύναμης της Αλήθειας
του Ρόκυ Φλατς , διαλογιζόμενοι έξω απ'τις εγκαταστάσεις της Ρόκγουελ Κορ -
πορέισον , στο Κολοράντο , σταματάνε φορτία με τα πυρινικά απόβλητα , στις
14 Ιουλίου 1978 , την ημέρα που ολοκληρώθηκε η Πλουτώνια Ωδή .

Φωτ . Joe Daaniel



Διαμάντια που λαμποκοπούν και πούλιες που γυαλίζουν
η Μεγάλη Χοροεσπερίδα στο Γουάλντορφ
Αστόρια απ'την οθόνη της τηλεόρασης
φευγαλέος αστραφτερός αποχαιρετισμός
στα φαντάσματα της πλατείας Τάιμς
πλήθος από ματογυάλια και σαν ομπρέλες
χέρια βρεγμένα
πάνω από κεφάλια
η Κίνα πανηγυρίζει
σχέσεις διπλωματικές
ντισκοτέκ στο Πεκίνο
μαύρες και ηλιοκαμμένες φάτσες του Κογκρέσου
στην ώρα των ειδήσεων το νηφάλιο πόρισμα της επιτροπής
αποφαίνεται ότι οφείλονται σε συνωμοσία οι δολοφονίες
του Κέννεντυ και του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ
ο Πρόεδρος κι ο Ειρηνοποιός της περασμένης
δεκαετίας είναι τώρα πεθαμένοι
αινιγματικό και πένθιμο μίασμα
πνεύμα των Τάιμς της Νέας Υόρκης και του Βιετνάμ
η πυρινική επιτροπή Ουώρεν
έχει εκραγεί , ψέματα και σύγχυση
βεγγαλικά καρναβαλιού που σκάνε
μέσα σε ψάθινα καπέλα κάτω από φώτα λαμπερά
χορεύοντας στη μουσική του Γκάι Λομπάρντο
χίτσι κίτσι κου με ματογυάλια
και παπιόν
με πιάνα κουδουνιστά , τρομπόνια
και τούμπες πάνω σ'άσπρα στρογγυλά
τραπέζια με σαμπάνιες
γεροντάκια που γελούν μπροστά στη κάμερα
για μια τελευταία φορά
απολαμβάνοντας τη νοσταλγία
των Royal Canadian
ανάμεσα σε κουζίνες , νεροχύτες και ψυγεία
σε λοταρίες κερδισμένα
που έχουν διαφημιστεί πριν από το άοσμο
φίλμ του Κόμη Δράκουλα
που παρακολουθούν με ορθάνοιχτα μάτια .
Με πόσο ενθουσιασμό φαντάζουν οι διαφημίσεις σαπουνιών
ενόσο τα πλάθη μες από χάρτινα χωνιά
ηχούνε
ανάμεσα απ'τα φαράγγια των Δεκεμβριανών τεράστιων κτιρίων
οι τοίχοι κάθετοι μέχρις επάνω
στο θολωμένο κόκκινο ουρανό
πάνω από το Γκόθαμ
το Μπρόντγουέη στέλνει με ντάμπα-ντούμπα
τους χαιρετισμούς του στα Ουράνια
για πολλοστή φορά ,
τενεκεδένιες τρομπέτες είν' έτοιμες
να αναγγείλουν τα μεσάνυχτα
του έτους ,
χαμόγελα πλατιά που το γλεντούν για τα καλά ,
Πορτορικάνοι που γελούν
κάτω απ'τις μαρκίζες της 44ης οδού
χαιρετώντας της κάμερας την κενή ελπίδα
που βλέπουνε εκατομμύρια μάτια η
σκοτούρα τους είναι φευγάτη -
Ζωντανή μετάδοση από τη Νέα Υόρκη ! χιλιάδες
κραυγές χαράς
μετράνε όλοι μαζί τα δευερόλεπτα .
Συγχαρητήρια απ' τον Πρόεδρο της Τηλεόρασης
Γ . Σ . Πάλεϊ -
Συγνώμη ! ΄Ηρθε η ώρα ! η φωτισμένη μπάλα
κατεβαίνει , τύμπανα
ρολάρουν δυνατά
απ' άκρη σ' άκρη σ' όλα τα δίκτυα επικοινωνίας
της Αμερικής ως τα
Αερόστατα ! Ευτυχισμένος ο Καινούργιος Χρόνος !
Τρομπέτες και μπουρμπουλήθρες
πλανιώνται στον εγκέφαλο !
Υψώστε το καπέλο σας , κουνήστε το βραχιόλι σας
Πάρτε τηλέφωνο τον ΄Εντυ ! Σάλπισε
μουστακοφόρε Γανυμήδη
Κάντε να ηχήσουνε στριγγά τα κορναρίσματά σας
αντλίεες πυροσβεστικές του Σόχο !
Γαυγίστε 'σεις στις αποθήκες ανατινάξτε
τα εκκωφαντικά σας φωτοστέφανα εσείς
αλαφροί ΄Αγγελοι 
της Τηλεόρασης !


Μετάφραση : Τάσος Σαμαρτζής

Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου 2012

Γιώργος Μόραρης

ΤΟ ΕΠΙΤΥΜΒΙΟ ΜΙΑΣ ΕΓΚΥΟΥ

Ο δεύτερος εαυτός μου
μέσα μου μεγάλωνε
και τραγουδούσε.
Κάθε ζωή που γεννιέται
βρίσκει τον κόσμο
στο νέο του ξεκίνημα.
Δεν ήμουν έτοιμη να δώσω
σαν ενήλικη και σαν βρέφος
κανένα κομμάτι μου.
Αγκάλιασα τον άδειον ΄Αδη
γεμάτη με τα μέλη του παιδιού μου.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΡΑΡΗΣ

ΤΟ ΕΠΙΤΥΜΒΙΟ ΜΙΑΣ ΕΓΚΥΟΥ

Ο δεύτερος εαυτός μου
μέσα μου μεγάλωνε
και τραγουδούσε.
Κάθε ζωή που γεννιέται
βρίσκει τον κόσμο
στο νέο του ξεκίνημα.
Δεν ήμουν έτοιμη να δώσω
σαν ενήλικη και σαν βρέφος
κανένα κομμάτι μου.
Αγκάλιασα τον άδειον ΄Αδη
γεμάτη με τα μέλη του παιδιού μου.

Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου 2012

Demetrio Korsi

ΤΟΥ  ΠΑΝΑΜΑ  ΕΙΚΟΝΑ
 

Η ΔΙΩΡΥΓΑ ΤΟΥ ΠΑΝΑΜΑ

Γκρίγκος , γκρίγκος , γκρίγκος ... Μαύροι , μαύροι , μαύροι ...
Μαγαζιά κι αποθήκες και πραμάτεια στον ήλιο .
Φραγκεμένοι ινδιάνοι , μιγάδες αγροίκοι
κι αγοραίες κοπέλες που αγάπη πουλάν .

Περνάει έν 'αμάξι γεμάτο τουρίστες ,
στρατιώτες και ναύτες που έρχονται , παν .
Παντελονοφορούσες ανάμεσά τους αρτίστες
που έχουν ανακαλύψει τη χώρα του Αδάμ .

Παναμάς ο καλόβουλος και σ'όλ'ανοιχτός ,
σαν αυτήν εδώ την κεντρική λεωφόρο ,
που είναι γεφύρι , λιμάνι και πύλη
για το μεγάλο κανάλι των καραβιών .

Ξυπολησιά κι αυτοκίνητα και ταβέρνες σωρός ,
μπεκρήδες , ρούμπες , φοξ-τροτ ,
χρώματα , μύρα , ράτσες ανάκατες ,
μαύροι και γκρίγκος που φέρνει ο άνεμος .

Ρακί , μουσική και πολλά πορτοφόλια .
Στον πόλεμο ανάθεμα ! Τον σκέφτεται ποιος ;
Χορεύουν μακάβρια χορό τα μιλιόνια ,
γκρίγκος , μαύροι γκρίγκος και γκρίγκος ξανά .
γειά σου , χαρά σου , Παναμά , χώρα του καθενός .


Μετάφραση : Γ.Δ.ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ


VISION   DE   PANAMA

 
Πλοία από όλο τον κόσμο περιμένουν εις την Cristobal ,
την είσοδο της Διώρυγας επί του Ατλαντικού .
 

Gringos, gringos, gringos... Negros, negros, negros...
Tiendas y almacenes, cien razas al sol.
Cholitas cuadradas y zafias mulatas
llenan los zaguanes de prostitución.

Un coche decrépito pasa con turistas.
Soldados, marinos, que vienen y van,
y, empantalonadas, las caberetistas
que aquí han descubierto la tierra de Adán.

Panamá la fácil. Panamá la abierta,
Panamá la de esa Avenida Central
que es encrucijada, puente, puerto y puerta
por donde debiera entrarse al Canal.

Movimiento. Tráfico. Todas las cantinas,
todos los borrachos, todos los fox-trots,
y todas las rumbas y todos los grajos
y todos los gringos que nos manda Dios.

Diez mil extranjeros y mil billeteras...
Aguardiente, música... La guerra es fatal!
Danzan los millones su danza macabra.
Gringos, negros, negros. gringos.... ¡Panamá!

Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012

Γιώργος Μπλάνας


ΣΤΑΣΙΩΤΙΚΟ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΟ ΠΕΜΠΤΟ
                                                                              Γιάννης Γαϊτης , 1952 το τραγούδι της γης


Η πύλη του Άδη: σκοτεινή

πορσελάνη και ατσάλι

γναθοχειρουργικό.

Μπροστά η λύσσα αυτοπροσώπως:

κεφάλι, μάτια, ρύγχος, δόντια κάπρου·

πόδια καμήλας, η ουρά λεπτή με καμάκι

ωκεάνιο στην άκρη· σάρκα: η σάρκα

δέκα αιώνες άνεμος σκαφτιάς

στη φλούδα πεύκου

και τα μαλλιά σχοινιά πλεγμένα αγχόνες

να σέρνονται στη γη,

να προκαλούν την πέτρα και την σκόνη,

κύματα στείρα να σηκώνονται, να πνίγουν

ολόκληρα νησιά με τα σκυλιά και τα παιδιά τους

κι ο φτωχός, για την χρεία ή για το χρέος,

να πουλάει το χωράφι και το αμπέλι

να σπουδάσει τα παιδιά του:

τυφλά, σκουριασμένα,

σαν άχρηστα εργαλεία

(οι Λευκάδιοι στα 1357,

επιμένοντας πως η βία δεν είναι

η φαινομενική αφετηρία του κράτους,

αλλά το συστατικό του αξίωμα – και συνεπώς

πως όσο διαλεκτικά

κι αν σκέφτεται ένας φιλόσοφος

-στην Ιένα ή οπουδήποτε αλλού-

μπορεί να είναι σκατόψυχος )

...............................................................................

....................................... γραμματέας ή φύλακας

η λύσσα: «Πού πηγαίνεις ζωντανέ;

Δεν άκουσες τίποτα για Έννομη Τάξη;»

................................................................................

.......... κόλαση ολοζώντανη ...................................

καθένας με τα κέρδη του και τις απώλειές του

κι όλοι μαζί μια πίστη

―καθολική, αδιαίρετη―

στην παντοδύναμη, ελεύθερη αγορά·

δαίμονες, στρατιές, με βασιλιάδες,

δούκες, άρχοντες, διοικητές, προέδρους —

γλεντοκοπούσαν, έκαιγαν,

έγδερναν, κομμάτιαζαν

χαμένες ψυχές – μαζί κι ο Δάντης

πάνοπλος να προσπαθεί να κρατήσει

ένα κοπάδι Γιβελίνους στον λάκκο τους,

κραυγάζοντας: «Φίδια,

κατράμι και σκορπιοί

το κέρδος σας, καθάρματα.

Πού ακούστηκε αυτοκράτορας μ’ ένα μάτι.

Σπουδαία ανακάλυψη πως τα ελάφια

πηγαίνουν πάντα στην πηγή.

Οι λύκοι; Πού πηγαίνουν

οι λύκοι, άθεοι;»

Και θέριζε σαν τα σπαρτά

τα χέρια που αρπάζονταν

από το χείλος της αβύσσου...

. . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . ένας αβράκωτος (1789, ολογράφως

Ένα-Επτά-Οκτώ-Εννέα) κρατώντας

στα χέρια το κεφάλι του:

«Άσε τις λέξεις ήσυχες, ηλίθιε Ιταλέ.

Ξέρουν τι κάνουν.

Δεν χρειάζονται τον πάπα σου

ούτε άλλη πάθηση. Σε κοροϊδεύουν.

Μόνο το δάσος θα μείνει

και τα κόκαλα των χαμένων στο δάσος,

απ’ τα στιχάκια σου».


Το μεσημέρι πετούσε νωθρά

από νύστα σε νύστα. Επάνω,

οι θάμνοι καίγονταν βαθιά

στις ρίζες τους, τα φύλλα έπαιρναν

μιαν όψη πυρίμαχη, έτοιμη να κομματιάσει την άπνοια,

με την πρώτη ζωντανή παρουσία στο μαρμαρωμένο φως.

Πάνω στη στέγη, ένα παγόνι, σκεφτόταν

κάτι ορθογώνιο. Ζύγισε για μια στιγμή

τη βαρύτητα της μέρας

κι ύστερα εισέβαλε άργυρος

αρχαίος στην κωνοφόρα επικράτεια

των τζιτζικιών.

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Περίμεναν τους τραγουδιστές.

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Αυτοί γύριζαν τον κόσμο με μια μεγάλη λύρα που ακουγόταν σαν δόρυ σε χάλκινο στέρνο και τραγουδούσαν τις περιπέτειες παλιών ηρώων. Κάποτε είχαν πολλή δουλειά, αλλά την εποχή εκείνη σπάνια τους άκουγαν. Είχαν ήδη εμφανιστεί οι λιμοκοντόροι λυρικοί με τα μικρά, ζωηρά τραγούδια τους. Οι λύρες τους ήταν μικρότερες, στολισμένες με χρυσάφι και έβγαζαν ζαχαρωμένους ήχους. Οι δύστυχοι οι παλιοί τραγουδιστές, παρόλη την επιβλητικότητά τους, έφταναν στο σημείο ν’ αντικαθιστούν τους παλιούς ήρωες με τους νεόπλουτους νοικοκύρηδες, για να βγάλουν το ψωμί τους -γέροντες ψηλοί με μακριές γενειάδες, φαρδιά στήθη και γεροδεμένα χέρια να τρώνε σαν ζητιάνοι στην άκρη του δρόμου ή να μετρούν και να μοιράζονται λίγα νομίσματα...

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Άρχισαν. Κάτι ξέφυγε

και χάθηκε ασφυκτικά μες στο λιοπύρι.

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Δυο άντρες σέρνονταν ανάμεσα σε πτώματα. Ένας άλλος ερχόταν προς το μέρος τους. Τον έπιασαν. Μιλούσαν σιγά, κοφτερά. Ο ένας από τους δυο που σέρνονταν έβγαλε το σπαθί του. Ένα κεφάλι έπεσε στη σκόνη. Ύστερα μακελειό. Άλογα προσπαθούσαν να ξεφύγουν. Στρατιώτες ξυπνούσαν και πάλευαν ν’ αρπάξουν τα όπλα απ’ την νύστα τους. Ένας δεν ξύπνησε καν. Τον σκότωσαν στον ύπνο. Ήταν ο Ρήσος, βασιλιάς της Θράκης –Κρίμα!- Το κεφάλι ήταν του Δόλωνα. Τα ερπετά: Οδυσσέας και Διομήδης. Πολιτικοί. Επαγγελματίες ψεύτες. Όταν δεν έκλεβαν περιουσίες, έκλεβαν συνειδήσεις. Παλιά υπόθεση η σαπίλα των ανθρώπων. Μόνο η τρέλα και το αλόγιστο θάρρος φέρνουν πού και πού μιαν αύρα απ’ τη μεριά του ευλογημένου σκότους...

. . . . . . . . . . . . . . . . .


Κάτι σαν φίδι γλίστρησε

στην ξύλινη ακτή της αντηλιάς...

. . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . γυμνή.

Τα χείλια της φεγγάρι πορφυρό.

Ανάμεσα στα πόδια της, πηγάδι όπου οι λέξεις

νερό και φύλλα τρεμάμενα γλυκά και βαθιά...

Βαθιά όσο που μούσκευαν οι ρίζες απουσία

κι έσταζαν σε τόπο φρικτό, κάτω απ’ τη γη

τρόμο απέραντο και αγωνία κι απελπισία.

Σπήλαια αμέτρητα. Άλλα πέτρα χιονισμένη

κι άλλα μέταλλο φλεγόμενο. Τριγύριζαν.

Κι άλλοι πάγωναν κι έπεφταν οι σάρκες τους

κι άλλοι καίγονταν κι άνοιγε το δέρμα τους

κι τρέχε ποτάμι το αίμα...

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Ερημιά. . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . .

ο υποσαχάριος γιος ενός ένδοξου ΧΕΙΜΩΝΑ

―δόλιο κατοικίδιο, χορτασμένο

ψόφια πλεονεξία : μια σταλιά

ξεδοντιασμένη λύσσα―

προσπαθούσε να τρομάξει την σκιά του,

τρομαγμένος απ’ την σκιά του: «Προπαντός

όχι βία. Ο τοκετός

ξεκινά αυθόρμητα, με κεφαλική προβολή,

απομακρύνει από το σώμα της Ιστορίας

το βιώσιμο έμβρυο, σαν περίττωμα.

Τι είναι αυτά. Τι είναι αυτά τα πράγματα.

Πόσες φορές η κυοφορούσα Ιστορία

δεν πέθανε στα χέρια αυτής

της γριάς επαρχιώτισσας μαμής;

Με την καισαρική τομή. . . . . .

Με την καισαρική τομή, λέγω,

αποφεύγονται οι πόνοι του τοκετού

(ολική ή μερική αναισθησία)

δεν τραυματίζεται ο θεσμός

του πατριωτικού αιδοίου

και ο κίνδυνος να πάθει κάτι το νεογέννητο

είναι πολύ μικρός. Πολύ φοβ[ού]μαι . . .

Πολύ φοβ[ού]μαι, λέγω,

πως το σύνολο των παραγωγικών σχέσεων

ΔΕΝ αποτελεί την οικονομική δομή της κοινωνίας,

την πραγματική βάση, που πάνω σ’ αυτήν

υψώνεται ένα νομικό και πολιτικό οικοδόμημα,

που σ’ αυτό αντιστοιχούν ορισμένες μορφές

της κοινωνικής συνείδησης,

αλλά ένα φάντασμα,

που είχε την ατυχία

να βρίσκεται στη Μόσχα το 1989...»

. . . . . . . . . . . . . . . . .


Ο ένδοξος Γουέλφος μετρούσε

στίχους και νομίσματα.

Τόσα χρυσά, τόσες τερτσίνες.

Σύνολο: τρεις κύκλοι αθλιότητας,

με 100% τόκο, ακόμα και Δόγης.

Κάπου-κάπου σήκωνε το κεφάλι.

Στην οροφή της κόλασης

φρέσκο του Περουτζίνο:

η τοκογλυφία αισθητική κατηγορία,

τουλάχιστον μέχρι να φτάσουν

οι μοντερνιστές και να γυρίσουν τα πάντα

ανάποδα: η αισθητική, τοκογλυφία,

σκουπίδια , σκουπίδια, ασύστατοι.

Το γεγονός πως δεν φοράτε μάσκες δεν σημαίνει

πως δεν θα πληρώσετε τις αμαρτίες σας

με τόκο, με τόκο...

. . . . . . . . . . . . . . . έχωνε

κανένα νόμισμα στο στόμα του

και προσπαθούσε ν’ απαγγείλει...

«Ne meo e amin i noa via...»

Άδικος κόπος. Στην πύλη,

η λύσσα ένοιωσε το ξύλο του κορμιού της

να δυσανασχετεί. Έβηξε και σκέφτηκε

πως εκείνη η περιβόητη στήλη άλατος

ήταν σίγουρα ο Λοτ.

«Ψέματα, ψέματα όλα»,

τσίριξε. «Το δέρμα

δεν το ρώτησε κανείς».

Ξαφνικά,

γύρισε και κοίταξε πίσω:

ένα κατάρτι και στη κορφή

ένα πήλινο πουλί

που έκρωζε: «Ψυχή!»

Η Αποστασία των Διανοουμένων





Οι Εναλλακτικές Εκδόσεις σας προσκαλούν την Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου, ώρα 19:00 στην παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Καραμπελιά:
Η Αποστασία των Διανοουμένων
Για το βιβλίο θα μιλήσουν:
Βασίλης Καραποστόλης, καθ. Πανεπιστημίου
Σταύρος Λυγερός, δημοσιογράφος
Στάθης Σταυρόπουλος (Στάθης), σκιτσογράφος
και ο συγγραφέας του βιβλίου
στην αίθουσα Ρήγας Βελεστινλής (Ξενοφώντος 4, 6ος όροφος, πλ. Συντάγματος)

Σοδειά 14ο Τεύχος

 

σοδειά [τριμηνιαίο έντυπο για τη Λογοτεχνία]
ISSN 2241-2212

Δελτίο Τύπου
Σας ενημερώνουμε, ότι το τεύχος 14 του περιοδικού «Σοδειά», βρίσκεται ήδη στα σημεία διανομής όλης της χώρας.
Και αυτή τη φορά, η εκδοτική ομάδα επιδίωξε να παραδώσει στο τυπογραφείο ένα τεύχος κατά το δυνατόν υψηλών προδιαγραφών, με πλουραλισμό στην ύλη και υψηλής αισθητικής σχεδίασης. 
Με εκτίμηση
Η Εκδοτική Ομάδα

 
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
 
ΤΕΥΧΟΣ 14 [Δεκέμβριος 2012 – Φεβρουάριος 2013]
04 [άρθρο-μελέτη] Το κάτοπτρο του Φασισμού της Νίκης Ηλιοπούλου
07 [πεζό] Το μάτι της Κασσάνδρας Αλογοσκούφη
08 [κινηματογράφος] Its a Wonderful LifeF.Capra κριτική από τον Γιώργο Ρούσσο
11 [πεζό] Ένα μπλουζ που δε γράφτηκε του Ματθαίου Ματθαιάδη
12 [διήγημα] Η Μάρθα και ο Πέτρος της Θεοδώρας Τζόκα
14 [διήγημα] Ο Ιπποπόταμος και η Δυσδαιμόνα της Μαρίας Ροδοπούλου
16 [μικρή ιστορία] Μια καρδιά στο χιόνι της Δήμητρας Σταυράκη
19 [παραμύθι] Εσκεμμένα ατελές της Ματίνας Αναγνωστοπούλου
21 [σατυρογράφος] Τι δεν καταλαβαίνεις; του Ζιζανίου
22 [ανθολογία ελλήνων ποιητών] Βρεττάκος, Σικελιανός, Βάρναλης. - [σ]
24 [ποιητικός λόγος] 12 ποιήματα των: Θοδωρή Βοριά, Γιάννη Τόλια, Αθανάσιου Πάσχου, Δημήτρη Δικαίου, Ελένης Κοφτερού, Αλέξανδρου Σάντο, Νίκου Σφαμένου, Μαρίνας Κουτσογιάννη, Νικόλαου Κυριακίδη, Ευαγγελίας Πατεράκη, Αλέξανδρου Κατσούδα, Τζένης Κουφοπούλου.
30 [μεταφράσεις] a.Aad - b.Abdollahi - c.Castera του Babak Sadegh Khanjani
31 [βιβλίο] Νέες Εκδοτικές Απόπειρες - Χειμώνας 2012-13: Dead End Ν.Γ Λυκομήτρος [εκδ.Vakxikon] Έρως Ονειρευόμενος Αθανάσιος Πάσχος [εκδ.Γαβριηλίδη]Η εμμηνόπαυση της ύαινας Φίλιππος Αγγελής [εκδ.Περίπλους]Το τετράδιο της Μάγια Ιζαμπέλ Αλιέντε [εκδ.Ωκεανίδα]Αντικουλτούρα Χουάν Κάρλος Κρέιμερ [εκδ.Γνώση] Αναρχισμός Μάρκος Μάγερ [εκδ.Γνώση]Η ομορφιά της Λίστας Ουμπέρτο Έκο [εκδ.Καστανιώτη]70 ερωτικά W.R.Yeats [εκδ.Εστία]Το παλάτι Άνταμ Ουίλλιαμς [εκδ.Ωκεανίδα].